Osmanlı Dünyasında İhtida Anlatıları _{15. - 17. Yüzyıllar}

15.-17. yüzyıllar. Osmanlı İmparatorluğu gücünün doruğunda. Sultanın topraklarında muazzam bir gayrimüslim topluluk yaşıyor, Osmanlılar da bu topluluk içinden İslamiyeti kabul edecek olanlara zengin fırsatlar sunuyor. İhtida edenlerin, yani Müslüman olanların sayısı gitgide artınca din değiştirmek cemaatler arasında tartışmalara yol açıyor. Müslüman ve Müslüman olmayan Osmanlı yazarları bir yandan cemaatlerinin sınırlarını tanımlarken, bir yandan da kendi dini ve siyasi gündemleriyle uğraşıyorlar. Tarihçi Tijana Krstc'e göre, İslamiyeti kabul edenlerle ilgili hikayelerin üretilmesi ve yaygınlaşması, 16.-17. yüzyıllarda Osmanlı emperyal kimliğinin ve Sünni Müslüman bakış açısının dile getirilmesinde büyük bir önem kazanmıştı. Krstic, Osmanlıların ihtida ve mühtediler karşısındaki tavırlarının geçirdiği evrimi Akdeniz ülkelerindeki dini eğilimlerin, ayrıca Osmanlıların hem Habsburglar hem de Safevilerle rekabetinin çerçevesine oturtuyor, yeni kaynaklarında peşinde koşarak bireyler, cemaatler, yerel ve merkezi yetkililer arasındaki ilişkilerin din değiştirme sürecini nasıl etkilediğini gözler önüne seriyor. Tijana Krstic Budapeşte'deki Orta Avrupa Üniversitesi Ortaçağ Araştırmaları Bölümünde öğretim üyesi.