İlericilik-Gericilik Kavgasında Tevfik Fikret

Sabiha Sertel bu yapıtında büyük şairimiz Tevfik Fikret'i yaşadığı dönemin toplumsal koşulları çerçevesi içinde ele alıyor. Bir şair olduğu kadar bir ideolog olan Fikret'i Osmanlı toplumunun tarihi evrimi içinde inceliyor. Mutlakiyet döneminde, Sultan'ın keyfi idaresine, baskı ve zulme karşı isyan eden özgürlük şairini; sosyal eşitsizliği, halkın ızdırap ve sefaletini kınayan Fikret'i tanıyoruz. 1908 Meşrutiyet döneminde, ilerici, yenilikçi, devrimci Fikret'i, tutuculuğa, dar milliyetçiliğe, ırkçılığa karşı çıkan insancıl şairi görüyoruz. Bu yapıtın önemi, tarihin değişik dönemlerinde gericilerin saldırısına uğrayan Fikret'in ideolojisini ve felsefesini, ilericilik ve gericilik kavgası zemini üzerine vermesidir. En son 2. Dünya Savaşı sırasında, nazizmi savunan ırkçıların, Sebil- ül Reşatçıların Fikret'in yapıtlarını yakmaya kalkmaları, bu kitabın yazılmasına sebep olmuştur.

Sabiha Sertel'in bu bilimsel yapıtı bize, Fikret'in bütün dönemlerde gerçekçi felsefesinden güç alarak yaşadığını ve yaşayacağını gösteriyor.

"Toprak vatanım, nev-i beşer milletim. İnsan

İnsan olur ancak buna iz'anla inandım.

Şeytan da biz, cin de, ne şeytan ne melek var

Dünya dönecek cennete, insanla inandım."