Devlet Destekli Bireysel Emeklilik Programları

Türk ve Alman Sosyal Güvenlik Hukuku Açısından Devlet Destekli Bireysel Emeklilik Programları - Mustafa Tugay

Gerek Türkiye'de gerekse Almanya'da, çalışmakta olan genç neslin sigorta primleriyle finanse edilen kamu emeklilik sistemi, çeşitli demografik, sosyoekonomik ve yapısal faktörlerin etkisiyle sıkıntılı bir döneme girmiştir. Bu nedenle 2002 yılında Almanya'da yürürlüğe konulan emeklilik reform kanunları ile kamu emeklilik sisteminin, devlet destekli özel emeklilik programları ile desteklenmesine karar verilmiştir.

Almanya'da tehlike çanlarının çalmasına neden olan, nüfusun giderek yaşlanması, doğum oranlarının hızla gerilemesi gibi demografik değişimler, aynı hızda olmasa da, son 30-40 yıl içinde Türkiye'de de kendini hissettirmeye başlamıştır. Almanya'dan farklı olarak, Türkiye'de genel nüfusun yaş ortalaması oldukça genç olmakla birlikte, hem ortalama ömrün uzaması hem de Türkiye'nin kendine özgü yapısal sorunları kamu emeklilik sistemi üzerinde ciddi baskı oluşturmaktadır.

Erken emeklilik, kayıt dışı istihdam, kayıt dışı ekonomi, genç nüfusun işsizliği gibi sorunlar Türkiye için kamu emeklilik sisteminde reform ihtiyacı doğuran nedenler olmuştur. Bu bağlamda Almanya'dan sadece bir yıl sonra, Türkiye'de Bireysel Emeklilik Sistemi yürürlüğe konulmuştur.

Türkiye'de uygulanmasına başlanan bireysel emeklilik sisteminin amacı, Almanya'da farklı olarak, sadece kamu emeklilik sistemine destek olmakla sınırlı tutulmamış, aynı zamanda sağlanan tasarrufların sermaye piyasasını derinleştirmesi ve ülke ekonomisine kaynak yaratması da amaçlanmıştır.

Bu çalışmada, yaklaşık aynı tarihlerde uygulanmasına başlanan devlet destekli Türk ve Alman bireysel (özel) emeklilik sistemleri etraflıca incelenerek, birbirine benzer ya da farklı yönleri ortaya konulmuştur.