İstiklalinin 100. Yılında Ardahan

İçinden geçtiğimiz yıllarda bizim için son derecede önemli bir hadisenin, Türk Millî Mücadelesinin çeşitli safhalarının ve dönüm noktalarının 100. yıllarını idrak ediyoruz. 1918 Yılında Osmanlı Devleti’nin dahil olduğu İttifak Devletlerinin mağlubiyetiyle biten Birinci Cihan Savaşı’nın akabinde imzalanan Mondros Mütarekesi ile ülkemiz İtilaf Devletlerinin işgaline açık hâle gelmişti. Ordular terhis edilmiş, tersanelerimize girilmiş, elde kalan vatan toprakları da işgallere maruz kalmıştı. Böyle bir ortamda, İzmir’in 15 Mayıs 1919’da Yunan ordusu tarafından işgal edilmesinin olumsuz havası içinde,19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkan Mustafa Kemal Paşa önderliğinde vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı için büyük bir direniş başladı. Daha önce Anadolu’ya geçen Kazım Karabekir Paşa’nın Doğu Anadolu’daki direnişi örgütlemek için yaptığı faaliyetler elbette çok önemliydi. Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşlarının Amasya Tamimi’nde çerçevesini çizdikleri hedef doğrultusunda Erzurum’da toplanan Kongre’ye katılmaları, görevden alınması üzerine askerlikten istifa eden Mustafa Kemal Paşa’nın Kongre Başkanlığına ve neticede teşkil edilen Temsil Heyeti Başkanlığına seçilmesi, ardından Sivas’ta toplanan Kongre ile müdafaa-i hukuk cemiyetlerinin tek çatı altında toplanması ve Mustafa Kemal Paşa’nın Ankara’ya gelişi 1919 yılının mühim gelişmeleriydi. Misak-ı Millî’nin kabulü, son Osmanlı Meclisi’nin dağılması üzerine Ankara’da olağanüstü yetkilere sahip Büyük Millet Meclisi’nin toplanması artık Türk Milleti’nin mukadderatını kendi ellerine aldığını dünyaya ilan ediyordu. Doğu’da Kazım Karabekir Paşa önderliğinde Ermeni çetelerine karşı yürütülen mücadelenin başarıya ulaşması, ülkenin diğer kesimlerinde cereyan eden işgallere ve iç isyanlara karşı daha güçlü bir şekilde cevap verilmesinde etkili olacaktı.