Geç Kalmış Kitap _{1940’lı Yıllarda Anadolu Köylerinde Araştırmalar ve Yaşadığım Çevreden İzlenimler}

Mediha Berkes Esenel'in doğumu Birinci Dünya Savaşı yıllarına rastlar. Orta, lise, Darülfünun (1933'te İstanbul Üniversitesi adını alıyor) derken Chicago Üniversitesi. İkinci Savaş baş göstermeden eşi Niyazi Berkes'le birlikte Amerika'dan Türkiye'ye döner. Sosyal antropoloji eğitimini köy araştırmalarında kullanır. Köy Enstitüleri'ne hayranlık duyar. Ancak bu araştırmalar dikkat çeker. Devletten para almadan yapılan bu çalışmaları acaba Moskova mı destekliyordu? 1940'ların sağ eğilimli ortamında yaşam savaşı verir. Bu arada araştırma ve bilimsel üretimden kopar… ta ki elinizdeki bu kitabı yazana kadar.

"Ben küçük yaştan beri, Atatürk devrimlerini büyük bir coşku ile izlemeye alışmıştım. Türk kadınına en büyük desteği sağlayan Atatürk, kadınların Kurtuluş Savaşı'nda vatan uğruna ne büyük fedakârlıklarını görmüş, onların hiçbir alanda erkeklerden aşağı kalmayacağına inanmıştı."

"Ben köye Atatürk devrimleri ile yetişmiş, doktora düzeyinde araştırma yapan bir toplumbilimci ve eğitimci olarak gittim. Geniş anlamıyla amacım, Atatürk devrimlerinin köyde ne dereceye kadar benimsendiğini saptamak, köyün bu devrimlerin doğrultusunda gelişmesine yardım edecek bilgileri toplamaktı."