İktidar - Ulema İlişkisi: Büveyhiler Dönemi

Bu araştırmada, 334-453/945-1062 yılları arasında İran ve Irak'ta hüküm süren Deylem asıllı, Şiî eğilimli ve Mu'tezilî etkiler taşıyan bir hanedan olan Büveyhîler dönemindeki iktidar-ulemâ ilişkisi ele alınmıştır. Bölgedeki iktidar boşluğundan istifade ederek yeni bir güç olarak ortaya çıkan Büveyhîler'in, hilâfet merkezi Bağdat'ı ele geçirdikten sonra Şiî bir hilâfet kurup kurmayacakları merak konusu olmuştur. Ancak Büveyhîler, böyle bir teşebbüsten vazgeçerek Abbâsî hilâfet sistemi içerisinde var olmayı tercih etmişlerdir. Böylece tarihte ilk defa, Şiî Büveyhîler ile Sünnî Abbâsî Hilâfeti aynı anda iktidarda yer almış; bu ortamda yetişen âlimlerin faaliyetleri ve iktidar sahiplerinin ilme gösterdikleri
ilgi dikkat çekmiştir. Çalışmada, Büveyhîler'in mezhep politikaları, dinî ve sosyal hayata yansımaları ve ulemânın bu icraatlara karşı tavrı incelenmiştir. Bir yandan Şiî-Sünnî çatışmalarını tetikleyen uygulamaları, diğer yandan İslâm bilim, kültür ve medeniyetine yaptıkları katkılar ortaya konulmuştur. Ayrıca, ulemânın siyasî, idarî ve adlî görevlerdeki rolleri, iktidarın bu alanlardaki müdahaleleri ve bunun yansımaları değerlendirilmiştir. Son olarak, Büveyhî yöneticileri ile Abbâsî halifelerinin muhalif ulemâya yönelik tutumları karşılaştırmalı biçimde ele alınmıştır.

(Tanıtım Bülteninden)