Pestalozzi Çocuklar Köyü

İsmail Hakkı Tonguç, 1893'te Tataratmaca Köyü'nde doğdu. Ilkokulu köyünde, rüştiyeyi Silistre'de okudu. Kastamonu Erkek öğretmen Okulunda, İstanbul Erkek Okulunda okudu. Almanya-Karlsruhe-Ettlingen öğretmen Okulunda düzenlenen programa katıldı. 1919'da Eskişehir Darülmuallimin'de ilk görevine başladı. Konya, Ankara ve Adana'da öğretmenlik yaptı. Levazım ve Alat'ı Dersiye Müzesi Müdürü oldu. 1935' te Gazi Eğitimi Enstitüsü'nün Resim-İş Bölümünü kurdu. 1935'te ilk öğretim Genel Müdürü oldu. Köy Enstitüleri'nin kuruluşuna önderlik etti. 1946 yılında görevinden alındı. Tam 14 yıl, hem Köy Enstitüleri, hem kendisi türlü iftiralara ugradı. 27 Mayıs 1960 devrimınden kısa bir süre sonra, 23 Haziran 1960'ta yaşamını yitirdi.

Pestalozzi Çocuklar Köyü'ndeki her satırda Tonguç, eşitlikçi toplum ütopyasını ortaya koyar. O, bu eserde sadece Pestalozz' nin izini sürmez, Köy Enstitülerrnin kurucularına, mezunlarına, Köy Enstitüleri mekanlarına karşı açılan savaşın başarısızlıkla sonuçlanacağına olan inancını da İsmail Hakkı Tonguç ortaya koyar. Pestalozzi'nin 19. yüzyılda İsviçre'de akıttığı alın teri, 20. yüzyılın eğitim anlayışını beslemiştir.

Tonguç, Pestalozzi'nın tarihte bıraktığı izle, karşıtlarınınki arasında nitelik farkını şöyle ortaya koyar: "Hayatta iken ona saldıran anlayışsız kişiler de pedagoji tarihinde birer iftiracı olarak kalmışlardır." Tonguç da Pestalozzi gibi, 1946'dan itibaren kendisine yönelik bütün suçlamalara karşın tarihte hak ettiği yeri almıştır.

İsmail Hakkı Tonguç Belgeligi Vakfı'nın izniyle Pestalozzi Çocuklar Köyü'nü yayımlayan Cumhuriyet Kitapları, Köy Enstitülerrne, Tonguç'a ve eserlerine verdigi degeri ortaya koymuştur. Tonguç'un Pestalozzi Çocuklar Köyü, Köy Enstitüleri'ni yeniden düşünmemizi sağlayan güzel bir armagan olmuştur!