Rusya Federasyonu Anayasal Düzeninde Devlet Başkanının Konumu ve Fonksiyonu

Hükümet sistemlerinin tasnifi bağlamında kuvvetler ayrılığı teorisine dayalı olarak yapılan klasik tasniflere göre başkanlık ve barı başkanlık gibi çeşitli tasniflere uygun görülen veya “süper başkanlık” olarak anılan Rusya Federasyonu hükümet sistemi yabancı literatürde nesnel olarak araştırılmış olsa dahi Türkiye’de pek az sayıda araştırmanın konusu olmuştur. Diğer yandan hükümet sisteminin belirlenmesinde etkin olan Devlet Başkanı münhasır olarak herhangi bir araştırmaya da konu olmamıştır. Oysa Doğu Avrupa’da bulunan ve Sovyetler Birliği’nden ayrılan pek çok ülke ile Asya’da bulunan ülkelerin bir kısmı doğrudan Rusya Hükümet Sistemi ve Rusya Devlet Başkanı öznesinde güçlü yürütme anlayışının az veya çok etkilerini barındırmaktadır. Üstelik yürütmeye ağırlık veren hükümet sistemleri açısından da münhasır bir model olarak gözükmektedir. Çalışma ile hem yetkileri hem de yatay ve dikey kuvvetlerle ilişkileri çerçevesinde Rusya Federasyonu’nda Devlet Başkanı’nın anayasal düzeni nasıl etkilediği ortaya koyulmuştur. Çalışmanın ilk bölümü ile Sovyet totaliter demokrasi anlayışından, liberal demokrasi ölçütlerine göre yeni bir anayasanın meydana getirildiği dönemin incelenmesine ayrılmıştır. Böylelikle modern Rus Anayasa Hukuku’nda Devlet Başkanı’nın sahip olduğu yetkiler ve bunları kullanma biçiminin arka zemini incelenmiştir. İkinci bölümde Rusya’nın mevcut ve geçerli Anayasası incelenerek, anayasal düzeni oluşturan temel unsurlar saptanmıştır. İlk iki bölümde Rusya Anayasa Hukuku’na dair verilen bilgilerin ardından üçüncü bölümde mevcut Rusya Federasyonu Anayasası’na göre Devlet Başkanı’nın statüsü incelenecek; yetkileri ve sorumluluğu ortaya konulmuştur. Dördüncü bölümde ise Rusya’da Devlet Başkanı’nın görevinden kaynaklanan yetkilerini kullanmasının anayasal organlar üzerindeki etkileri; yatay ve dikey kuvvetler ile ilişkileri ortaya konulmuştur.Hükümet sistemlerinin tasnifi bağlamında kuvvetler ayrılığı teorisine dayalı olarak yapılan klasik tasniflere göre başkanlık ve barı başkanlık gibi çeşitli tasniflere uygun görülen veya “süper başkanlık” olarak anılan Rusya Federasyonu hükümet sistemi yabancı literatürde nesnel olarak araştırılmış olsa dahi Türkiye’de pek az sayıda araştırmanın konusu olmuştur. Diğer yandan hükümet sisteminin belirlenmesinde etkin olan Devlet Başkanı münhasır olarak herhangi bir araştırmaya da konu olmamıştır. Oysa Doğu Avrupa’da bulunan ve Sovyetler Birliği’nden ayrılan pek çok ülke ile Asya’da bulunan ülkelerin bir kısmı doğrudan Rusya Hükümet Sistemi ve Rusya Devlet Başkanı öznesinde güçlü yürütme anlayışının az veya çok etkilerini barındırmaktadır. Üstelik yürütmeye ağırlık veren hükümet sistemleri açısından da münhasır bir model olarak gözükmektedir. Çalışma ile hem yetkileri hem de yatay ve dikey kuvvetlerle ilişkileri çerçevesinde Rusya Federasyonu’nda Devlet Başkanı’nın anayasal düzeni nasıl etkilediği ortaya koyulmuştur. Çalışmanın ilk bölümü ile Sovyet totaliter demokrasi anlayışından, liberal demokrasi ölçütlerine göre yeni bir anayasanın meydana getirildiği dönemin incelenmesine ayrılmıştır. Böylelikle modern Rus Anayasa Hukuku’nda Devlet Başkanı’nın sahip olduğu yetkiler ve bunları kullanma biçiminin arka zemini incelenmiştir. İkinci bölümde Rusya’nın mevcut ve geçerli Anayasası incelenerek, anayasal düzeni oluşturan temel unsurlar saptanmıştır. İlk iki bölümde Rusya Anayasa Hukuku’na dair verilen bilgilerin ardından üçüncü bölümde mevcut Rusya Federasyonu Anayasası’na göre Devlet Başkanı’nın statüsü incelenecek; yetkileri ve sorumluluğu ortaya konulmuştur. Dördüncü bölümde ise Rusya’da Devlet Başkanı’nın görevinden kaynaklanan yetkilerini kullanmasının anayasal organlar üzerindeki etkileri; yatay ve dikey kuvvetler ile ilişkileri ortaya konulmuştur.