Bağımsız Denetim Kalitesi ve Yeni Kalite Standartları: İlgili Paydaşların Algıları Üzerine Bir İnceleme

2013 yılında IAASB tarafından yayınlanan Kalite Kontrol Standartları (KKS 1), 2019 Eylül ayında başlatılan Kalite Yönetim Projesinin tamamlanması ile Kalite Yönetim Standartları olarak son şeklini almıştır. Uluslararası düzeyde, Aralık 2022 yılında uygulamaya konan üç yeni Kalite Yönetim Standardı ile denetim kalitesine yönelik kapsamlı bir çerçeve sunmuş ve kalite yönetimine ilişkin çıtayı yükseltmiştir. KKS 1 ve BDS 220 yerini, yeni Kalite Yönetim Standartlarına bırakmıştır. Buna göre, denetim firmalarının 31.12.2023 tarihi itibarıyla kalite yönetim sistemlerini tasarlanması ve uygulanması gerekmektedir. Bunlardan ilki KYS 1; denetim şirketinin, kalitesi gözden geçirilmesi gereken denetimlere yönelik sorumluluklarının belirlenmesine yönelik hususları; KYS 2 ise, denetimin kalitesini gözden geçirecek kişinin seçilmesi, liyakati ve söz konusu gözden geçirmenin yürütülmesi ve belgelendirilmesine ilişkin hususları düzenlemektedir. BDS 220 (Revize)’de, finansal tabloların bağımsız denetimine ilişkin denetim düzeyinde sorumlu denetçinin ve denetçilerin sorumluluklarını ele almaktadır. Denetim düzeyinde kalite yönetiminin hususlarını içermektedir. Denetim kalitesini etkilemesi muhtemel risklerin tespiti ve proaktif olarak yönetilebilmesinin önemine ilişkin değişiklikler ile kalite kontrol anlayışı kalite yönetimi şekline dönüşmüstür. Standartlar, denetim firmalarına izleme ve düzeltme süreçlerinin sağlamlaştırmaları, süreçleri iyileştirmeleri, risk bazlı yaklaşımı, kaliteyi kurum kültürüne yerleştirmelerini ve kalite olgusunu bağımsız denetim faaliyetinin en üst seviyesine taşımayı hedeflemektedir. Bu çalışma ile Türkiye’de 31.12.2023 tarihi itibari ile uygulanmaya başlanan yeni standartlar çerçevesinde, Kalite Yönetim Sistemlerinin tasarlanması ve uygulanmasına yönelik farkındalık oluşturulması amaçlanmış; denetim kalitesi, denetim kalitesinin önemi ve kaliteyi etkileyen başlıca faktörler ile birlikte yeni kalite yönetim standartları ile meydana gelen değişiklikler ele alınmıştır.