Aile İşletmelerinde Aile Etkisi ve Örgütsel Ustalık Kavramlarının İşletme Performansı Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi

Ülke ekonomisi içerisinde oldukça önemli bir yere sahip olan aile işletmeleri, özellikle 1990’lı yıllardan sonra literatürde sıklıkla ele alınan bir kavramdır. Aile işletmeleri alanında kaleme alınan bu çalışmayı özgün kılan ise “güç, deneyim ve kültür” alt dinamikleriyle aile etkisi kavramının işletme performansı üzerindeki etkilerinin örgütsel ustalık aracı değişkeni ekseninde ele alınmış olmasıdır. Çalışmanın ilk bölümünde aile işletmeleri kavramına genel hatlarıyla yer verilirken, aile etkisinin boyutları ve aile etkisi ile aile işletmeleri arasındaki ilişki ele alınmıştır. İkinci bölümde ise işletme literatüründe sınırlı sayıda çalışmada ele alınan örgütsel ustalık “organizational ambidexterity” kavramına yer verilmiştir. Örgütsel ustalık, örgütün karını maksimize ederek sürdürebilirliğini sağlamak adına eş zamanlı olarak bir yandan örgütün gelecekte büyümesini temin edecek şekilde araştırma faaliyetleri ile ilgilenmesi, bir yandan da mevcut operasyonlarını hızlandıran yararlanma faaliyetlerini sürdürme kabiliyetini ifade etmektedir. Değişimin baş döndüren hızına karşılık örgütlerin bu değişime kendilerini nasıl adapte ederek varlıklarını sürdürebilecekleri sorunsalına karşılık çözüm önerisi olarak örgütsel ustalık kavramı sunulmaktadır. Üçüncü bölümde ise işletme performansı kavramı ekseninde konu ele alınırken son bölümde ise ilk üç bölümde ele alınan aile etkisi, örgütsel ustalık ve işletme performansı değişkenleri arasındaki ilişkilere yer verilmiştir. Çalışma kapsamında Türkiye genelinde 349 aile işletmesi üzerinde yapılan anket çalışması aracılığıyla aile etkisinin işletme performansı üzerindeki etkileri örgütsel ustalık kavramı ekseninde incelenmiştir. Yapısal eşitlik modelinin kullanıldığı analiz sonucunda aile etkisi, örgütsel ustalık ve işletme performansı kavramları arasında güçlü bir ilişki bulunduğu ve örgütsel ustalığın aile etkisi ve işletme performansı arasındaki ilişkide önemli bir role sahip olduğu tespit edilmiştir. Bu bağlamda çalışmanın literatüre katkı sağlamasının yansıra aile işletmeleri için de faydalı bir çalışma olması amaçlanmıştır.