Yer Altı Zenginliklerinin Değerlendirilmesi: Sürdürülebilir Madencilik Açısından Bir AHP Analizi

Ülkelerin zenginliği ve yoksulluğu tarih boyunca araştırma konusu olmuştur. Bu bağlamda, ülke nezdinde zenginliğin en önemli kaynakları olarak görülen yer altı zenginlikleri mercek altına alınmış ve araştırmaya değer olarak görülmüştür. Türkiye, Zonguldak havzasında maden ocakları üzerine, Osmanlı döneminde ilk yazılı normları üretmesinin ardında da aynı anlayış olabileceği görülmektedir. Bu çalışmada, yazar Arzu Kolçak’ın İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sanayi Politikaları ve Teknoloji Yönetimi (SAPTEY) Yüksek Lisansı için bitirme tezi olmuş ve Bahar 2021 akademik döneminde başarı ile sunularak kabul edilmiştir.

Danışmanlığını SAPTEY Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Sabri Öz yapmıştır. Çalışmada, Türkiye’de yer altı madenlerinin kullanımında, üretilmesinde katma değerli ürünlere dönüştürülmesinde ve alternatif kullanım alanlarının geliştirilmesi ve hammadde olarak ihracında politika geliştirme ve mevcut yaşanan sorunlar nitel olarak araştırılmış, sürdürülebilirlik konusu fenomenoloji metodu desteği ile analitik hiyerarşik süreç (Analytical Hyararchick Process – AHP) analizi ve literatür çalışması yapılmış ve nihayet sürdürülebilirlik konusunda ekonomik bakış açısından “Üretici Üzerindeki Vergi Yükü” 0,37 katsayısı ile ilk sırada iken, sosyal bakış açısından da “Çalışanların ISG Yatkınlığı” 0,24 katsayısı ile en önemli etken oldukları sonucuna varılmıştır.

Çalışmanın madencilik sektöründe özelleştirilerek odaklanmış madenler üzerine yenilenmesi gereği de bilime yön verecek bir tavsiye şeklinde önerilmiştir. Bunun yanı sıra sektörel bazı tavsiyelerde bulunulmuştur. Akademik anlamda, sektörün sorunlarını fenomenolojik bir çalışma ile değerlendiren ve AHP analizi yapan ilk çalışma olması bakımından da ayrıca önem arz etmektedir. Sektöre faydalı olması temennisi ile saygılar sunarım.